Teoria uczenia się muzyki - Music Learning Theory - prof. Edwina Eliasa Gordona

Teoria uczenia się muzyki powstała w Stanach Zjednoczonych w XX wieku. Jej autorem oraz propagatorem był muzyk jazzowy, pedagog, psycholog muzyki, prof. Edwin Elias Gordon.

Profesor Gordon w latach 70. XX wieku zainteresował się tematem z pogranicza pedagogiki i psychologii muzyki: procesem rozumienia i nauki muzyki przez człowieka. Wiedząc, że słuch to zmysł, który jako pierwszy kształtuje się w okresie życia prenatalnego człowieka założył, że nauka muzyki powinna być traktowana holistycznie i przebiegać w ten sam sposób co nauka języka mówionego. Swoje przypuszczenia udowodnił dzięki licznie przeprowadzonym badaniom. Nadał im nazwę teorii, bo jak twierdził, nie dały one konkretnych rozwiązań- czyli metod, w jaki uniwersalny sposób uczyć muzyki. Ponieważ każdy człowiek jest inny, jego rozwój muzyczny może być na różnym etapie. Zdobyta w trakcie badań wiedza jest zatem w założeniu systematyką etapów uczenia muzyki, umuzykalniania i sposobów w jaki człowiek uczy się muzyki. Dostarcza to pedagogom wskazówek do pracy nad indywidualnym dla dziecka podnoszeniem umiejętności muzycznych.

„ Właściwa teoria uczenia się muzyki stwarza podstawy dla odpowiedniej kolejności działań w uczeniu się i stanowi wyjaśnienie, jak dziecko uczy się muzyki. Kolejność działań w uczeniu się jest praktycznym zastosowaniem tej teorii.” (1)

Formalne nauczanie muzyki dzieli Teorię uczenia się muzyki na trzy struktury. Pierwsza dotyczy kolejności nauki umiejętności, druga- uczenia się w zakresie tonalności, trzecia- uczenia się w zakresie rytmu.

Nieformalne nauczanie muzyki jest ściśle powiązane z etapem audiacji wstępnej. Pierwszym i najistotniejszym etapem audiacji wstępnej jest akulturacja. Opiera się ona na zanurzaniu dziecka w muzyce, zróżnicowanej pod względem melodii i rytmu. Dzieci osłuchują się z muzyką klasyczną, ludową, czy też opartą o rzadkie współcześnie w użyciu skale modalne. Oprócz melodii, dzieciom prezentowane są złożone i różnorodne rytmy, często oparte o rytmikę muzyki etnicznej, jazzowej.

„ Istota modelu nauczania polega na znalezieniu optymalnego tempa, w jakim dziecko poddawane będzie nieformalnemu kierowaniu w muzyce tak, aby mogło rozwinąć swoje muzyczne osiągnięcia poznawcze.” (2)

Można zatem stwierdzić, że Teoria uczenia się muzyki jest ukierunkowana na dziecko i jego indywidualne potrzeby w nauczaniu muzyki. Jednocześnie, nauczanie jest procesem do którego należy umiejętnie i w przemyślany sposób dostosować metodykę i działania. Dziecko, które poznaje muzykę w sposób dobrany do jego etapu rozwoju, zharmonizowany z jego możliwościami poznawczymi i motorycznymi, lepiej będzie reagować na proponowane aktywności. Dzięki takiemu podejściu do nauczania muzyki, jesteśmy w stanie wypracować kompetencje, które staną się naturalnym zasobem dziecka i jednocześnie stanowić będą o  jego poziomie zdolności muzycznych.

Cytaty pochodzą z:

(1) Edwin E. Gordon, Umuzykalnianie niemowląt i małych dzieci. Teoria i wskazówki praktyczne, Kraków 1997, s.29.
(2) Ibidem, s. 33.

autor tekstu: Magdalena Abramowicz